Demir Eksikliği: Nedir, Belirtileri ve Tedavisi
Demir eksikliği, vücutta yeterli miktarda demir minerali bulunmadığında ortaya çıkar. Bu, kırmızı kan hücrelerinin (alyuvar) sayısının azalmasına yol açar ve “kansızlık” ya da “anemi” dediğimiz bir duruma yol açar. Alyuvarların yapısında bulunan ve vücutta oksijen taşımalarını sağlayan bir protein olan “hemoglobin” yapmak için demire ihtiyaç vardır. Demir eksikliği anemisi dünyada en sık görülen anemi tipidir.
Demir eksikliği vücudun artan demir ihtiyacının karşılanamaması ile ortaya çıkabileceği gibi alınan demirin yeteri kadar emilememesi sonucu da ortaya çıkabilir. Demir kırmızı kan hücrelerinde bulunan hemoglobinin yapı taşıdır. Demir eksikliğinin en önemli sonucu kansızlıktır (anemi).
Lactofermin Nedir? Lactofermin Hakkında Detaylı Bilgi Almak için TIKLAYINIZ
Demir eksiklikliği nedenleri
Demir eksiklikliği nedenleri
Nedenleri üç ana gruba ayrılır:
Besinler ile yeterli demirin alınmaması (aşırı diyet kısıtlamaları, et, yeşil sebze yenmemesi gibi)
Sindirim sistemine besinlerle giren demirin emiliminin yeterli olmaması (iltihabi bağırsak hastalıkları, bariatrik cerrahi gibi geçirilmiş mide ve bağırsak ameliyatları vb.)
Kan kaybının olduğu durumlar (kadınlarda adet dönemlerinde yoğun kanamaların olması, mide kanaması, hemoroid-basur nedeni ile olan kanamalar, mide-bağırsak kanserleri gibi)
Ayrıca gebelikte vücudun demir gereksinimi artmakta olup, demir desteği verilmez ise demir eksikliği görülebilmektedir.
Vücutta Demir Eksikliğinin Belirtileri
- Yorgunluk
- Solukluk
- Nefes darlığı
- Baş ağrısı
- Baş dönmesi
- Algılama-öğrenme performansında azalma
- Kalp çarpıntısı
- Kuru ve yıpranmış saç ve cilt
- Dil ve ağızda şişme ve ağrı
- Yutma güçlüğü
- Huzursuz bacaklar
- Kırılgan ve kaşık şeklinde tırnaklar
- Endişeli hissetme
- El-ayaklarda soğukluk
- Sıradışı yeme isteği (buz, toprak, kahve telvesi, cam gibi)
Demir eksikliği tedavi edilmezse ne gibi hastalıklara yol açar?
Fiziksel ve zihinsel performansın azalması, kansızlığın ileri derecede olduğu hastalarda kalp spazmı veya kalp krizi riskinin artması, kronik akciğer sorunu olan hastalarda nefes darlığında artış, yutma güçlüğü, tırnaklarda şekil bozuklukları (kaşık şeklinde tırnak), çabuk üşüme, psikiyatrik sorunlarda artış gibi durumlar gelişebilir.Hangi hastalıklar demir eksikliğine yol açar?
Bağırsaklardan demir emilimini bozan hastalıklar;- Çölyak hastalığı,
- Ülseratif kolit,
- Crohn hastalığı,
- Mide bypass ameliyatı gibi,
- mide veya oniki parmak bağırsak (duodenum) ülseri,
- kolon polipleri,
- rahimdeki myomlar gibi
Demir eksikliğine ne iyi gelir?
Aşağıda listelediğimiz besinlere diyetinizde daha çok yer vermelisiniz. Bu besinler:
Meyveler
Sebzeler
Aşırıya kaçmamak kaydıyla kepekli tahıllar
Aşırı olmamak koşuluyla az yağlı süt ürünleri
Kırmızı et
Balık
Kuru fasulye, nohut, mercimek, börülce, barbunya, bezelye, patates
Yumurta,
Fındık
Kuru erik
Çekirdeksiz üzüm
Pekmez, bal
Kabak
Deniz ürünleri
C vitamininden zengin gıdalar (brokoli, greyfurt, kivi, yeşil yapraklı besinler, kavun, portakal, biber, çilek, domates)