(İnce Bağırsakta Bakteriyel Aşırı Çoğalma)

 SIBO (Small Intestinal Bacterial Overgrowth) 

(İnce Bağırsakta Bakteriyel Aşırı Çoğalma)

İnsan sindirim sistemi güçlü ve mucizevi bir yapıya, aynı zamanda hassas bir dengeye sahiptir. 

Birçok sindirim sistemi problemi içinde SIBO, diğerleri kadar iyi bilinmemektedir. İnce bağırsakta bakterilerin aşırı çoğalmasıyla ortaya çıkan bir durumdur. Araştırmalar, irritabl bağırsak sendromunun (IBS) yüzde 60'a kadarının SIBO'dan kaynaklandığını göstermektedir. 

İncebağırsağımızda çoğalan bakterilerin etkisiyle hidrojen ve metan oluşumuna bağlı şişkinlik, yoğun karın ağrısı, düzensiz bağırsak hareketleri bulguları ortaya çıkar. 

İnce Bağırsağımızın Fonksiyonu

Öncelikle ince bağırsağın işlevini anlamak önemlidir. İnce bağırsak başlıca besinlerin sindiriminin ve emiliminin olduğu sindirim sistemi bölümüdür. Lenfoid hücreler adı verilen bağışıklık sisteminin önemli bir parçasını içerir. Bağırsakla ilişkili lenfoid doku (GALT= gut-associated lymphoid tissue) olarak da bilinen bağışıklık sisteminin bu bileşeni, enfeksiyonla savaşmaya ve bağışıklık sistemini düzenlemeye yardımcı olur. 

Yani normal şartlarda, mide asit bariyerini aşarak ince bağırsağa es-kazara gelen bakteriler veya kalın bağırsaktan geriye gelme imkanını bulan bakteriler bağırsağın savunma sistemi tarafından yok edilir. Böylece ince bağırsak sterilize tutulmaya çalışır. İnce bağırsak besinlerin sindirilip emilerek kana geçtiği yer olduğu için bu sterilizasyon, sağlığımız için çok önemlidir. 

Fakat ince bağırsağın devamı olan kalın bağırsakta durum farklıdır. Sağlıklı bir sindirim sisteminde kalın bağırsakta birçok bakteri türü yüksek konsantrasyonda bulunur.

Peki ne olur da ince bağırsak sağlığımız bozulur ve SIBO ortaya çıkar.

SIBO Nedir?

SIBO, ince bağırsakta bulunan bakteri miktarında veya türünde bir artış olduğunda meydana gelir. Bu artış farklı nedenlerle ortaya çıkabilir.

SIBO'da normalde kalın bağırsakta bulunan bakteriler, normalde çok az sayıda bakterinin bulunduğu nispeten steril ince bağırsağa göç etme imkanı bulabilir. 

SIBO'ya genelde tek bir bakteri türü neden olmaz, genellikle kolonda bulunan çeşitli bakteri türleri neden olur. Başlıca iki farklı şekilde ortaya çıkar.

• Hidrojen Ağırlıklı SIBO (SIBO D): İnce bağırsakta aşırı hidrojen (H+) üretimiyle karakterize ve beraberinde ishalin görülebildiği SIBO.

• Metan Ağırlıklı SIBO (SIBO C): İnce bağırsakta aşırı metan gazı üretimiyle karakterize ve beraberinde kabızlığın görülebildiği SIBO. 

SIBO'nun Nedenleri

• Düşük mide asidi. Artmış Helicobacter Pylori kolonizasyonu veya mide koruyucularının kullanımı nedeniyle oluşur. 
• Azalmış bağırsak hareketliliği. 
• Zayıf bağışıklık fonksiyonu. 
• İleoçekal kapak işlev bozukluğu gibi sorunların karmaşık bir birleşimidir.

Normal şartlarda mide asidiyle, besinlerle aldığımız mikroorganizmalar yok edilir. Böylece ince bağırsağa kolay kolay geçemezler. Eğer mide asidi çeşitli nedenlerle yetersiz kalırsa, bakteriler ve diğer mikroorganizmalar ince bağırsaklarımıza geçebilir ve oradaki ortamda çoğalabilirler. 

Bazen bu bakteriler, ince bağırsağı kalın bağırsaktan ayıran ve ikisi arasındaki sindirim akışını kontrol eden sfinkter kası olan ileoçekal valfteki bir sorun nedeniyle geriye doğru göç eder. Bu da SIBO semptomlarını tetikleyebilir.

Yediğiniz şey ince bağırsakta çok uzun süre kaldığında sorunlar ortaya çıkar. Genellikle mide hareketliliğinin azalması veya mide asidi salgısının azalması nedeniyle oluşan bu yavaş hareket, bakterilerin aşırı çoğalmasına neden olur. Bu, ince bağırsakta mikrobiyal bir dengesizliğe neden olur ve bulgular ortaya çıkar.

Bu senaryoların herhangi birinde, ince bağırsaktaki bakteri türleri (çok fazla veya yanlış türde), sindirimi ve emilimi engelledikleri için beslenme yetersizliklerine katkıda bulunabilir. 

Kimler SIBO Olabilir?

• Bağışıklık sistemi zayıf olanlar

• Düşük mide asidi olanlar

• Mide ülseri olanlar

• Diyabet (Tip 1 ve Tip 2) olanlar

• IBS (Irritable Bawel Sendrom) olanlar

• Çölyak hastalığı olanlar

• Crohn hastalığı olanlar

• Lupus gibi kronik hastalığı olanlar

• Gastrointestinal sisteminde tıkanıklığı olanlar

• Antibiyotikler, proton pompası inhibitörleri, antasitler ve narkotikler gibi ilaçlar da SIBO geliştirme şansınızı artırabilir. 

• Bazı çalışmalarda aşırı alkol tüketimi SIBO ile ilişkilendirilmiştir. 

• Ufak bir gıda zehirlenmesi bile ince bağırsak bakterilerinin aşırı çoğalmasını tetikleyecek kadar bozabilir.

SIBO Bulguları

SIBO bulguları hafif veya şiddetli olabilir. Değişen düzeyde belirtileri olması teşhisinin zor olmasına ve atlanmasına neden olabilmektedir. 

• Yemekten sonra karın ağrısı 

• Karında şişkinlik ve gerginlik

• Gaz ve geğirme

• Hazımsızlık

• Göğüste ağrılı yanma hissi

• Tükenmişlik

• Mide bulantısı

• İshal veya kabızlık

• İrritabl bağırsak sendromu (IBS)

• İnflamatuar barsak hastalığı (IBD)

• Beyin sisi belirtileri

• Anemi ve diğer besin eksiklikleri

• Kilo kaybı

SIBO, sindirim ve emilimi bozmasından dolayı, besin ve mineral eksikliğine yol açabilmektedir.

Laktoz intoleransı görülebilir.  Bakteriler ve toksinleri nedeniyle gelişen SIBO, bağırsak zarına zarar verebilir. Bu duruma sahip kişiler süt ürünlerine karşı toleranssız hale gelebilir.

Kalsiyum eksikliği görülebilir. Çünkü SIBO yağ emiliminin bozulmasına yol açar. Aşırı yağ kalsiyumu bağlayarak emilimini azaltır. Bu uzun dönemde osteoporoza yol açabilir.

B12 Vitamini eksikliği durumunda; unutkanlık, kas güçsüzlüğü, el ve ayaklarda karıncalanma ve uyuşukluk görülebilir. İlerlemiş vakalarda merkezi sinir sistemi hasarı ve zihinsel karışıklık meydana gelebilir. Aynı zamanda makrositer anemiye yol açabilir.

Ayrıca yağda emilen A, D, E, K vitaminlerinin yetersizliği ortaya çıkarsa, bu vitaminlerin eksikliğine bağlı bulgular görülebilir. Demir ve bazı amino asitlerin de emilimi bozulur. Faydalı vitamin ve besinlerin emiliminin bozması çok önemlidir. Kilo kaybı dahil birçok sağlık sorunları görülebilir.

Bazı kişilerde baş ağrısı, yorgunluk, eklem ve kas ağrısı ve bazı cilt rahatsızlıkları gibi sistemik semptomlar görülür.

SIBO Tanısı

Tanı için nefeste hidrojen ve metan testi yapılır. Test için öncelikle şekerli bir içecek verilir ve sonrasında hastadan bir tüpe üflemesi istenir. İnce bağırsaktaki anaerobik bakteriler bu şekeri parçalarsa hidrojen veya metan açığa çıkar. 

Test ile bu hidrojen ve metan düzeyi ölçülür. Belli düzeyin üzerinde hidrojen veya metan düzeyi saptanması, ince bağırsakta bakteriyel aşırı çoğalma yani SIBO anlamına gelir. 

SIBO Tedavisi

SIBO tedavisine şunlarla başlanabilir:

o Yiyecekleri iyice çiğneyin.

o Küçük lokmalar halinde yavaş yiyin.

o Eğer doktorunuz tarafından almanız tavsiye edilmişse sindirim enzimleri ilacınızı almayı ihmal etmeyin. 

o Bağırsağınızı iyileştirecek yeşil sebzeler gibi gıdalar alın.

o FODMAP besinlerden uzak durun.

Düşük FODMAP diyeti (Fermente Oligosakkarit, Disakkarit, Monosakkaritler, Polioller) uygulanması SIBO şikayetini azaltacaktır. Bunlar 4 tip doğal karbonhidratlardır. FODMAP diyetinde bu karbonhidratlar diyetten çıkarılır. Böylece bakteriler fermente edecek besin bulamadıkları için aç bırakılmış olur. Bu da SIBO semptomlarını azaltır. 

Bu diyetteki 4 karbonhidrat tipini içeren başlıca gıdalar:

o Oligosakkaritler: Buğday, çavdar, fındık, baklagiller, enginar, sarımsak ve soğan. Buğdaydan yapılan unları içeren gıdalardan da uzak durmak gerekir.

o Disakkaritler: Süt, yoğurt, peynir, dondurma, ayran ve krema gibi laktoz içeren ürünler.

o Monosakkaritler: Şeker içeren tüm besinler, elma, armut, karpuz, üzüm ve mango gibi glisemik indeksi yüksek meyveler; bal, yüksek fruktozlu mısır şurubu gibi tatlandırıcılar dahil olmak üzere fruktoz içeren yiyecekler.

o Polioller: Armut, karnabahar, bezelye, sert çekirdekli meyveler ve mantarlar.

Araştırmalarda, SIBO veya IBS'den muzdarip kişilerin yüzde 86'sına semptomları azalttığını göstermiştir. Bu diyet 4-8 hafta kadar uygulanır. Tek başına diyetle hastalıktan kurtulamayız.  

Genellikle aşırı çoğalmış bakterileri öldürmek için rifaximin adlı antibiyotik kullanılır, ancak birçok kişi ilacı iyi tolere edemez. 

Enterik kaplı nane yağı, kekik yağı, sarımsak ve zeytin yaprağı yağı gibi bitkisel antimikrobiyaller de kullanılmaktadır. 

Probiyotik takviyelerin SIBO semptomlarını azaltmada ve aşırı bakterileri yok etmede etkili olmaktadır. SIBO tedavisine destek açısından, tüm ince bağırsağa etkinsizleşmeden ulaşması dışında, uygun türlerde probiyotik seçimini ve dozu da önemli olacaktır. 

Bacterisidal ve bağırsak florasına olan katkısı nedeniyle Lactoferrin, SIBO tedavisine büyük katkı sağlayabilmektedir. Faydalı bakterilerin çoğalmasına zemin hazırlamanın dışında, antibakteriyel, antivirütik, antifungal, antiparaziter etkinliğe sahiptir. 

İmmün sistemini güçlendirmesiyle Lactoferrin, bağışıklık elemanlarının en yoğun olduğu yer olan bağırsaklarda SIBO gelişimini engeller. Ayrıca, normal bağırsak fonksiyonlarının sürdürülmesini de destekler. 

Bu etkilerinden dolayı Lactoferrin, hem SIBO oluşumunun engellenmesinde, hem de tedavisinde önemli ve güçlü bir destektir. Lactofermin hakkında daha fazla bilgi için TIKLAYINIZ.

Mide ve ince bağırsak kanalından bakterileri, toksinlerini ve kalıntılarını uzaklaştırılmasına yardımcı olmak için bentonit kil kullanılması SIBO tedavisinde büyük fayda sağlayacaktır. Kök nedeni ortadan kaldırabilecek bir yöntemdir. Bentonit hakkında daha fazla bilgi için TIKLAYINIZ.

Hem vücudun sağlıklı yaşamına devam etmesi hem de Bağışıklık sisteminin Güçlü Savunmasının desteklenmesinde Alkali Canlı ve 84 Mineralli Su herkesin içmesi gereken Su'dur. Alkali Canlı ve 84 Mineralli Su hakkında daha fazla bilgi almak için TIKLAYINIZ

Yorumlarınız ve sorularınız benim için değerlidir. En kısa sürede cevap vermeye çalışacağım.